1. Giới thiệu chung
Khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc nằm tại hai xã Cộng Hòa và Hưng Đạo (thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương), là một trong những quần thể di tích lịch sử – văn hóa quốc gia đặc biệt của Việt Nam. Đây không chỉ là nơi gắn liền với danh nhân Nguyễn Trãi – bậc khai quốc công thần triều Lê, mà còn là vùng đất linh thiêng của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, vị anh hùng dân tộc vĩ đại trong ba lần kháng chiến chống quân Nguyên Mông.
Côn Sơn – Kiếp Bạc mang trong mình sự hòa quyện giữa thiên nhiên hùng vĩ và chiều sâu văn hóa lịch sử. Hàng năm, nơi đây thu hút hàng triệu lượt du khách đến tham quan, chiêm bái, hành hương, đặc biệt là vào lễ hội mùa xuân và mùa thu được tổ chức long trọng.
2. Lịch sử hình thành và giá trị văn hóa
Khu di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc đã được hình thành từ thế kỷ XIII. Côn Sơn là nơi Nguyễn Trãi lui về ở ẩn, đọc sách, viết thơ, và để lại cho đời nhiều tác phẩm bất hủ. Trong khi đó, Kiếp Bạc là nơi đóng đại bản doanh của Trần Hưng Đạo trong những năm kháng chiến chống giặc Nguyên.
Sự kết hợp giữa hai khu di tích đã tạo nên một trung tâm tín ngưỡng – văn hóa – lịch sử độc đáo, thể hiện tinh thần yêu nước, hiếu học và tôn sư trọng đạo của người Việt Nam.
3. Côn Sơn – non nước hữu tình
Côn Sơn được bao bọc bởi dãy núi Rồng và núi Kỳ Lân, ở giữa có suối Côn Sơn trong vắt uốn lượn quanh những tảng đá lớn. Nổi bật giữa không gian xanh là Chùa Côn Sơn, còn gọi là Thiên Tư Phúc Tự, được xây dựng từ thời Trần. Trong chùa có tượng Tam Thế Phật, Quan Âm nghìn mắt nghìn tay, và nhiều di vật quý hiếm.
Phía sau chùa là Giếng Ngọc, tương truyền do chính Nguyễn Trãi phát hiện, nước trong vắt quanh năm không bao giờ cạn. Du khách đến đây thường rửa tay, rửa mặt lấy may mắn và bình an.
Từ chân núi, du khách có thể men theo 1.000 bậc đá để lên Đỉnh Côn Sơn, nơi có bàn cờ tiên – biểu tượng cho trí tuệ và sự thanh tao.
4. Kiếp Bạc – linh thiêng nơi đất tổ Đức Thánh Trần
Cách Côn Sơn khoảng 5 km là Đền Kiếp Bạc, nơi thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Khu đền nằm giữa thung lũng bốn bề núi bao quanh, phía trước là ngã ba sông Lục Đầu Giang – vị trí chiến lược gắn liền với lịch sử chống giặc ngoại xâm.
Hàng năm, Lễ hội Kiếp Bạc được tổ chức vào tháng 8 âm lịch, thu hút hàng trăm nghìn du khách. Trong lễ hội diễn ra nhiều nghi lễ đặc sắc như rước bộ, rước thủy, tế cờ, cùng các trò chơi dân gian truyền thống như đấu vật, đua thuyền, múa rồng, múa lân.
5. Giá trị du lịch và phát triển bền vững
Ngày nay, Côn Sơn – Kiếp Bạc không chỉ là nơi hành hương mà còn là điểm đến du lịch tâm linh – sinh thái hấp dẫn. Nhiều tour du lịch trong nước và quốc tế đã đưa địa danh này trở thành điểm dừng không thể thiếu trên bản đồ du lịch miền Bắc.
Hải Dương đang đầu tư hạ tầng, dịch vụ du lịch, tạo điều kiện thuận lợi để du khách trải nghiệm, đồng thời gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống.
🏯 Bài 2: Văn Miếu Mao Điền – Niềm tự hào hiếu học xứ Đông
1. Giới thiệu
Văn Miếu Mao Điền thuộc xã Cẩm Điền, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, là văn miếu lớn thứ hai của Việt Nam, chỉ sau Văn Miếu – Quốc Tử Giám (Hà Nội). Đây là nơi tôn vinh các bậc hiền tài, thể hiện truyền thống “Tôn sư trọng đạo – Hiếu học cần cù” của người dân Hải Dương nói riêng và xứ Đông nói chung.
2. Lịch sử hình thành
Ban đầu, Văn Miếu Mao Điền chỉ là một miếu nhỏ ở làng Mao Điền, được xây dựng từ thời Hậu Lê để thờ Khổng Tử. Sau này, khi Hải Dương trở thành trung tâm đào tạo lớn của Bắc Bộ, nơi đây được mở rộng và trở thành trường thi quan trọng của vùng.
Đến thời Nguyễn, Văn Miếu được trùng tu, bổ sung thêm các bia đá khắc tên các vị Tiến sĩ, tạo nên quần thể kiến trúc cổ kính, uy nghi như ta thấy ngày nay.
3. Kiến trúc độc đáo
Văn Miếu Mao Điền có bố cục hài hòa theo kiểu “nội công ngoại quốc”. Khu trung tâm gồm đại bái, hậu cung, tả vu, hữu vu, cùng hồ bán nguyệt và cây cổ thụ tỏa bóng quanh năm.
Các công trình được làm chủ yếu bằng gỗ lim, chạm khắc tinh xảo, mái ngói cong vút mang đậm nét kiến trúc Việt cổ. Trong khuôn viên có nhiều bia đá, hoành phi, câu đối cổ, ghi danh những người đỗ đạt, tiêu biểu cho tinh thần hiếu học của đất nước.
4. Giá trị văn hóa – giáo dục
Văn Miếu Mao Điền không chỉ là nơi thờ Khổng Tử mà còn tôn vinh các danh nhân đất Việt, như Chu Văn An, Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm… Đây cũng là địa chỉ giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, nhắc nhở con cháu noi gương các bậc tiền nhân.
Mỗi dịp đầu xuân, du khách khắp nơi lại đến đây xin chữ cầu may, dâng hương cầu học hành đỗ đạt, tạo nên không khí linh thiêng, ấm áp tình người.
5. Du lịch và bảo tồn
Hiện nay, Văn Miếu Mao Điền đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, được đầu tư, tu bổ khang trang, trở thành điểm đến văn hóa – tâm linh hấp dẫn của du khách khi đến Hải Dương.
🕊️ Bài 3: Đảo Cò Chi Lăng Nam – Bức tranh thiên nhiên sống động giữa lòng Hải Dương
1. Giới thiệu
Đảo Cò Chi Lăng Nam (hay còn gọi là đảo An Dương) nằm trong lòng hồ An Dương, thuộc xã Chi Lăng Nam, huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Đây là khu bảo tồn thiên nhiên hoang sơ, nổi tiếng với hàng vạn con cò, vạc, le le, diệc… sinh sống quanh năm.
Nơi đây được ví như “vương quốc của loài cò” – điểm đến độc đáo cho những ai yêu thích du lịch sinh thái và khám phá thiên nhiên.
2. Hình thành và hệ sinh thái phong phú
Đảo Cò có diện tích khoảng 31.67 ha, bao quanh bởi mặt hồ rộng lớn. Theo người dân địa phương, từ hàng trăm năm trước, các đàn cò di cư đến đây tránh rét và sinh sôi nảy nở qua nhiều thế hệ, tạo thành khu sinh cảnh tự nhiên đặc biệt.
Trên đảo hiện có hơn 16.000 con cò và 6.000 con vạc, cùng hàng chục loài chim khác. Vào mùa sinh sản (tháng 9–4 âm lịch), cả hòn đảo như một bản nhạc thiên nhiên sống động, tiếng chim ríu rít vang khắp không gian.
3. Cảnh đẹp bốn mùa
Mỗi mùa, đảo Cò mang một vẻ đẹp riêng:
-
Mùa xuân, chim non cất tiếng gọi mẹ, những hàng cây xanh mướt phủ kín đảo.
-
Mùa hè, mặt hồ lấp lánh, từng đàn cò trắng bay rợp trời.
-
Mùa thu, ánh nắng vàng dịu nhẹ phản chiếu trên mặt nước, tạo khung cảnh nên thơ.
-
Mùa đông, đảo trở nên tĩnh lặng, mang vẻ huyền bí hiếm có.
Đứng từ xa nhìn lại, đảo Cò như viên ngọc xanh giữa lòng hồ, vừa yên bình vừa rộn ràng sức sống.
4. Trải nghiệm du lịch sinh thái
Du khách đến đây có thể đi thuyền quanh hồ, ngắm từng đàn cò bay về tổ, nghe tiếng chim gọi nhau rộn rã lúc hoàng hôn. Ngoài ra, bạn còn có thể dừng chân tại nhà sàn du lịch cộng đồng, thưởng thức các món ăn dân dã như cá rô đồng, rau muống hồ, gà thả vườn…
Đảo Cò Chi Lăng Nam không chỉ là nơi tham quan, mà còn là địa chỉ nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường, giúp nâng cao nhận thức về bảo vệ thiên nhiên.
5. Bảo tồn và phát triển du lịch xanh
Nhằm gìn giữ hệ sinh thái quý hiếm này, tỉnh Hải Dương đã có nhiều chính sách bảo vệ môi trường, đồng thời phát triển mô hình du lịch sinh thái bền vững.
Đảo Cò ngày nay không chỉ là điểm du lịch hấp dẫn mà còn là niềm tự hào của người dân Hải Dương, biểu tượng cho sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên.
